Al sinds enkele jaren is het mogelijk om een kleur te monopoliseren als merk. Maar in hoeverre kan de houder van zo”n kleurmerk werkelijk optreden tegen gebruik van dezelfde of een overeenstemmende kleur?
Gouden Gids maakte bezwaar tegen concurrent Media Nova, die op zijn website ook advertentiediensten (online directory-diensten) aanbiedt en zich daarbij bedient van onder andere de kleur geel als achtergrond. De rechtbank in Rotterdam deed uitspraak.
Kleur als merk
Hoewel een kleur op zich minder voor de hand liggend lijkt om te kunnen monopoliseren, is enkele jaren geleden door het Europese Hof van Justitie uitgemaakt dat een kleur desalniettemin een merk kan zijn. Een daadwerkelijke registratie van een kleurmerk is in de praktijk echter niet zonder slag of stoot te verkrijgen. Niet alleen is het vereist om in de aanvraag de kleur specifiek te benoemen door de opgave van een corresponderende internationaal erkende kleurcode, maar de lat van het vereiste “onderscheidend vermogen” van het kleurmerk wordt ook hoog gelegd. Sterker nog, in de regel zal zeker als het om “diensten” gaat niet snel worden aangenomen dat een kleur op zich voldoende onderscheidend is om als merk te monopoliseren. In de praktijk blijkt dan ook vaak dat de registratie van een kleurmerk slechts wordt verkregen nadat is aangetoond dat de kleur op zich door langdurig gebruik voor het publiek herkenbaar is geworden (ingeburgerd) als herkomstaanduiding, en dus als merk.
Na de registratie
Ook na verkrijging van een kleurmerkregistratie is de merkhouder niet altijd verzekerd van succesvol optreden tegen derden, zo blijkt weer eens uit het vonnis van de Rotterdamse rechter. In het algemeen geldt namelijk dat een kleurmerk een beperkte beschermingsomvang heeft. Dit brengt met zich mee dat de houder van een kleurmerk, zoals Gouden Gids, niet zomaar bezwaar kan maken tegen elk gebruik van een overeenstemmende, of zelfs dezelfde, kleur door directe concurrenten.
Verschillen in kleurgebruik te groot
In het geval van concurrent Media Nova waren er verschillen in de gebruikte specifieke kleur geel. Bovendien werden er, naast de kleur geel, ook andere kleuren gebruikt. Daarom was de rechter van mening dat de kleur geel die door Media Nova was toegepast, als geheel niet voldoende overeenstemde met die van Gouden Gids. Hierbij nam de rechter ook in overweging dat de kleur geel van Gouden Gids weliswaar voor zijn papieren gids, maar niet specifiek voor online directory-diensten was ingeburgerd. Ook de bekendheid die de kleur geel voor advertentiediensten door de jaren heen verkregen heeft, kon Gouden Gids niet helpen, aangezien de verschillen in het kleurgebruik volgens de rechter te groot waren. Om die reden oordeelde de rechter dat van gevaar voor daadwerkelijke verwarring tussen Gouden Gids en Media Nova geen sprake kon zijn, zodat Gouden Gids uiteindelijk geen bezwaar kon maken.
Aanvullende merkbescherming
De hierboven genoemde juridische haken en ogen nemen niet weg dat de registratie van een kleur als merk toch voordelen kan hebben. Wanneer een kleur vast onderdeel is van een huisstijl, kan de registratie van een kleurmerk een bruikbaar instrument zijn om aanvullende merkbescherming te verkrijgen, boven op de bescherming van een woordmerk en een logo. Concurrenten die met hun kleurgebruik te dicht in de buurt van de merkhouder komen, kunnen dan alsnog worden aangesproken. Het is dus goed mogelijk dat deze zaak anders zou hebben uitgepakt voor Gouden Gids wanneer Media Nova behalve geel geen andere kleur zou hebben gebruikt op zijn website.