Op 3 juli dit jaar heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie een belangrijk arrest gewezen in de zaak Oracle tegen UsedSoft. Het Hof beantwoordde daarmee prejudiciële vragen van het Bundesgerichtshof in Duitsland. Deze laatste moet nu nog een eindbeslissing gaan nemen.
De zaak draait om uitputting van intellectuele-eigendomsrechten bij doorverkoop van software(licenties), en daarmee om het verval van het recht controle uit te oefenen op de distributie van kopieën van computerprogramma’s.
De uitputtingsleer houdt globaal gezegd in dat het de koper van een product vrijstaat commercieel te handelen met dat product, mits dat product rechtmatig is verkregen en er dus is ‘afgerekend’ met de houder van het IE-recht. De vraag in deze zaak was of dit ook het geval is wanneer het niet om verkoop, maar om het verstrekken van een gebruiksrecht (licenties) gaat.
Oracle is houdster van auteursrechten op computerprogramma’s en merkhoudster van het woordmerk Oracle. Oracle distribueert deze programma’s voor 85% via downloaden op internet. Onderdeel van de transactie is een licentieovereenkomst, volgens welke het o.a. is toegestaan het programma op de eigen server op te slaan en een bepaald aantal gebruikers toegang te verlenen. Overdracht van dit gebruiksrecht was door Oracle nadrukkelijk verboden. UsedSoft verhandelt gebruikte softwarelicenties. Zij koopt gebruikslicenties of delen daarvan (als er voor meer gebruikers meer licenties werden gekocht dan nodig) bij klanten van Oracle en biedt deze vervolgens te koop aan. Klanten van UsedSoft downloaden de programma’s na aankoop van de (tweedehands) licentie veelal rechtstreeks van de website van Oracle. Oracle heeft de Duitse rechter verzocht deze praktijk te verbieden.
Het Hof stelt nu dat uitputting van IE-rechten niet alleen aan de orde is bij fysieke kopieën, maar ook bij downloads. Als een legaal verkregen licentie wordt doorverkocht, kan de latere koper van de licentie (de klant van UsedSoft) zich op uitputting beroepen. Deze koper geldt dan als rechtmatige verkrijger van een kopie van een computerprogramma. Overigens is er nog wel een beperking: doorverkopen mag, maar splitsen mag niet. Wanneer een licentie voor 25 gebruikers is gekocht en er maar 20 gebruikers zijn, dan mogen de 5 niet gebruikte exemplaren niet worden doorverkocht.