Dit najaar heeft het Europese Hof van Justitie (Hof) een belangrijke uitspraak gedaan over auteursrecht. Hoofdrolspelers in deze gerucht-makende zaak waren de website GeenStijl en uitgeverij Sanoma.
Met de komst van het internet zijn diverse problemen ontstaan voor de auteursrechthebbenden, en de ‘oude’ Auteurswet heeft niet op alle nieuwe vraagstukken een pasklaar antwoord. Zo was het onduidelijk in hoeverre het plaatsen van een hyperlink naar auteursrechtelijk beschermd materiaal – denk aan foto’s, films of muziek – verboden kon worden. Een belangrijk punt, want volgens sommigen staat het functioneren van het internet onder druk als het plaatsen van een hyperlink niet zou zijn toegestaan en hoort linken bovendien bij de vrijheid van informatie en meningsuiting. Over hyperlinks heeft het Hof nu een interessante uitspraak gedaan die de positie van de auteursrechthebbende versterkt.
Hoe zat die zaak ook al weer tussen Sanoma en weblog GeenStijl?
GeenStijl plaatste hyperlinks op haar website naar foto’s van Britt Dekker in de Playboy, nog voor deze foto’s in de Playboy verschenen. Deze foto’s stonden op websites van derden, waar GeenStijl verder geen enkele bemoeienis mee had. Sanoma, de uitgever van de Playboy, sommeerde GeenStijl de hyperlinks te verwijderen en beriep zich daarbij op haar auteursrecht op de foto’s. GeenStijl gaf niet thuis. Een lange juridische strijd volgde.
Wat is het oordeel van het Hof?
Middels complexe overwegingen komt het Hof tot het oordeel dat het plaatsen van een hyperlink naar auteursrechtelijk beschermd materiaal onder voorwaarden niet geoorloofd is. Het uitgangspunt is steeds dat het beschermde werk zonder toestemming van de recht-hebbende openbaar wordt gemaakt in de bron waarnaar de hyperlink leidt – alleen in zo’n geval ontstaat er een conflictsituatie. Dan geldt dat het plaatsen van een hyperlink onder meer onrechtmatig is wanneer:
• het plaatsen van de link een ‘interventie’ is, ofwel erop neerkomt dat de degene die de link plaatst door zijn handeling een nieuw publiek bereikt, te weten een publiek dat de auteursrechthebbende niet voor ogen had;
• degene die de hyperlink plaatst een winstoogmerk heeft;
• het voor degene die de hyperlink plaatst duidelijk was of had mogen zijn dat het beschermde materiaal zonder toestemming van de rechthebbende beschikbaar is gesteld.
Kortom: linken mag niet zomaar. Kijkend naar deze criteria wordt de handelswijze van GeenStijl als inbreukmakend op het auteursrecht van Sanoma gezien.
In de praktijk?
Bij het plaatsen van een hyperlink op een professionele website moet men zich dus telkens afvragen of de content waarnaar gelinkt wordt beschermd is, en of de rechthebbende toestemming heeft verleend voor de publicatie. Dit is niet altijd makkelijk, al zal menigeen vaak aanvoelen of wat hij doet in de haak is – zeker als het om foto’s, films of muziek gaat.
