Voor wie exclusieve rechten op technische innovaties wil laten vastleggen, is het aanvragen van een octrooi vaak dé oplossing. Maar het kan ook anders. Voor bijvoorbeeld de Duitse markt kunnen bedrijven ook kiezen voor bescherming van industriële uitvindingen via een ‘gebruiksmodel’, ook bekend als ‘Utility model’ of ‘Gebrauchsmuster’.
Dat is interessant: zeker wanneer snelheid geboden is, kan dit een alternatief zijn voor een octrooi. Wat is een gebruiksmodel en hoe werkt het?
In feite is het doel van een gebruiksmodel vergelijkbaar met een octrooi: het verbiedt anderen om gebruik te maken van jouw IE-recht. Als houder van dat recht kun je de concurrentie ervan weerhouden om uitvindingen te produceren en/of te commercialiseren. In bijvoorbeeld Nederland en België zijn er geen alternatieven voor octrooitrajecten. In landen als Italië, Spanje, Portugal, Polen, Denemarken en Duitsland is dat alternatief er wel. Het gebruiksmodel is hier het ‘kleine zusje’ van het octrooi. Het beschermt industrieel toepasbare technische uitvindingen. Daar vallen ook chemische stoffen, levensmiddelen en geneesmiddelen onder.
Zes verschillen
Elk land dat een gebruiksmodel heeft, hanteert zijn eigen regels. Dit zijn de meest in het oog springende verschillen tussen octrooien en gebruiksmodellen:
- Een gebruiksmodel geeft doorgaans tien jaar bescherming. Een octrooi biedt bescherming tot wel 20 jaar.
- In tegenstelling tot octrooiaanvragen komt het bij gebruiksmodellen meestal niet tot een inhoudelijk onderzoek. Daarom is de doorlooptijd van aanvraag tot inschrijving van een gebruiksmodel aanzienlijk korter en kan deze soms al binnen zes tot acht weken worden ingeschreven bij het Deutsche Patent- und Markenamt (DPMA). Ter vergelijking: een octrooiaanvraag kan binnen een jaar verleend worden, maar dat kan ook drie tot vijf jaar, of zelfs langer, duren.
- Het Duitse gebruiksmodel kent een zogeheten respijtperiode (‘grace period’) van zes maanden. De openbaarmaking van de uitvinding door de aanvrager binnen de zes maanden vóór de prioriteitsdatum of aanvraagdatum van de aanvrage wordt dan niet in beschouwing genomen bij de beoordeling van nieuwheid en inventiviteit.
- Voor Duitse gebruiksmodellen geldt dat mondelinge openbaarmaking en voorgebruik slechts relevant zijn voor het bepalen van nieuwheid en uitvindingshoogte als deze in Duitsland hebben plaatsgevonden.
- Gebruiksmodellen zijn meestal niet toegestaan voor het beschermen van werkwijzen.
- Duitse gebruiksmodellen kunnen worden afgesplitst van een Duitse octrooiaanvraag, als dat een Duitse nationale, Europese of internationale octrooiaanvraag betreft waarin Duitsland is aangewezen, of tijdens oppositieprocedures.
Kiezen voor een gebruiksmodel
Stel, u wilt een Duits gebruiksmodel laten gelden. Anders dan bij octrooiaanvragen, is er geen verleningsprocedure, waar kosten mee gemoeid zijn. Naast de service fee van V.O., bedragen de kosten voor het opstellen van de aanvraag gemiddeld tussen de € 3.000 en € 5.000. Vervolgens worden in de eerste drie jaar na het indienen geen jaartaksen gerekend. De heffing voor de volgende drie jaar is € 210, voor de volgende twee jaar € 350 en voor de laatste twee jaar € 530. Kleinere bedrijven kiezen het gebruiksmodel vaak vanwege de aanzienlijk lagere aanvraagkosten. Voor grotere bedrijven kan een kortere doorlooptijd doorslaggevend zijn voor de keuze voor het gebruiksmodel. Bovendien kan een ingeschreven gebruiksmodel de basis vormen voor een inbreukzaak tegen een mogelijke inbreukmaker, als een octrooi nog niet is verleend.
Meer weten?
Neem dan contact op met octrooigemachtigde Marijke Westra
+31 70 416 68 14
m.westra@vo.eu
