Het Europese Hof heeft in twee recente arresten bepaald dat verzekeraars de kosten van externe advocaten voortaan ook moeten vergoeden voor administratieve bestuursrechtelijke procedures waarbij men zich niet per se door een advocaat hoeft bij te laten staan. Eerder was al beslist dat verzekeraars hun verzekerden een vrije advocaatkeuze moeten gunnen in zaken waarin het verplicht is om door een advocaat te worden vertegenwoordigd.
Rechtsbijstandsverzekeraars hebben eigen advocaten in dienst. Met het oog op kostenbeheersing en efficiëntie laten zij zaken van hun verzekerden bij voorkeur door deze eigen advocaat behandelen. Vrijgevestigde advocaten hebben in dat verband regelmatig de vraag opgeworpen of de advocaat in dienst van een rechtsbijstandsverzekeraar geen conflicterend belang heeft? Aan de ene kant moet deze voor zijn werkgever de kosten minimaliseren, terwijl hij aan de andere kant voor de verzekerde een zo goed mogelijk resultaat moet zien te behalen. Vandaar dat men had gepleit voor vrije advocatenkeuze voor verzekerden.