Op 13 juni 2013 heeft het Amerikaanse hooggerechtshof uitspraak gedaan in de spraakmakende zaak Association for Molecular Pathology (AMP) versus Myriad Genetics, Inc. Daarin stond de octrooieerbaarheid van (humaan) DNA centraal.
De octrooien van Myriad betreffen onder andere bepaalde DNA-afwijkingen die gebruikt worden voor het bepalen van de kans op borstkanker. Myriad had AMP in eerste instantie van inbreuk beticht. Vervolgens spande AMP een rechtszaak aan om deze octrooien ongeldig te laten verklaren. De rechter in eerste instantie vond de claims op het geïsoleerde DNA ongeldig, want die zouden producten die in de natuur voorkomen, betreffen. In hoger beroep werden de claims wel geldig bevonden, omdat de handeling van de isolatie zelf een verandering in het DNA-molecuul teweegbrengt, namelijk het verbreken van de schakels in de keten waarin het normaal voorkomt.
Het hooggerechtshof oordeelde vervolgens dat DNA-sequenties zoals die in de natuur voorkomen, in geïsoleerde vorm of niet, niet octrooieerbaar zijn. Alleen veranderingen die door mensen zijn aangebracht in een natuurlijke sequentie, zijn octrooieerbaar. Zo ook het zogeheten cDNA, dat van het natuurlijke DNA-molecuul is afgeleid. Alhoewel elke vakman de stap kan uitvoeren om van natuurlijke DNA-moleculen naar deze cDNAmoleculen te komen, en de informatie uit het cDNA vrijwel dezelfde is als die van het natuurlijke DNA, is het enkele feit dat dit cDNA niet in de natuur voorkomt, voldoende om dit niet onder de uitzondering van octrooieerbaarheid te laten vallen.
De uitspraak van het hooggerechtshof roept een aantal belangrijke vragen op. Zijn alle in het verleden verleende claims die ook het in de natuur voorkomende DNA omvatten, nu ineens ongeldig geworden? Zijn mutantsequenties niet langer octrooieerbaar zodra zou blijken dat die mutaties ook in de natuur voorkomen? In hoeverre geldt de uitspraak ook voor andere componenten die in de natuur voorkomen? Daarbij kan men denken aan eiwitten en gewone chemische stoffen, bijvoorbeeld geneesmiddelen uit planten. In hoeverre geldt dit voor extracten uit levende organismen?
Door het veilige criterium van ‘geïsoleerd’ los te laten, begeeft het hooggerechtshof zich op een hellend vlak.