De uitleg van de Biotech-richtlijn (Richtlijn 98/44/EG betreffende de rechtsbescherming van biotechno-logische uitvindingen) uit 1998 staat ter discussie als gevolg van een uitspraak van de Europese Commissie (EC). Frits Michiels, octrooigemachtigde bij V.O., nuanceert de commotie: ‘De uitspraak van de commissie heeft geen directe juridisch invloed. Voor de nabije toekomst zie ik in elk geval geen veranderingen.’
Geen octrooi meer mogelijk op veredelde planten, dat was de teneur van de berichtgeving medio november in diverse media. Frits Michiels: ‘De verslaggevers baseerden zich op een verklaring van de EC. In die verklaring werd een interpretatie gegeven van een aantal bepalingen van de richtlijn uit 1998.’ Daarin zegt de commissie dat ‘de EU-wetgever met het aannemen van de Biotech-richtlijn de bedoeling had om de octrooieerbaarheid uit te sluiten van producten (planten/dieren en delen van planten/dieren) die worden verkregen door middel van biologische werkwijzen’. Michiels is ingevoerd in de wereld van biotechnologie en is verbaasd over de uitleg van de EC. Tegelijkertijd benadrukt hij dat de media te voorbarige conclusies hebben getrokken: ‘Er zijn formeel helemaal geen wijzigingen, de EC heeft slechts een toelichting gegeven op een richtlijn. Dat betekent vooralsnog niks. Wel is hierdoor de discussie weer volop geopend.’
Schijntegenstelling
In de discussie voeren tegenstanders van plantenoctrooien aan dat mensen en bedrijven afgesloten worden van essentiële bronnen door octrooien op planten. Dat is, zo benadrukt Michiels, geen goede weergave van de realiteit. Zo blijft de oorspronkelijke plant waarin de nieuwe eigenschap is gevonden voor iedereen beschikbaar. De nieuwe geoctrooieerde eigenschap is tegen een licentie beschikbaar. Na twintig jaar vervalt het octrooi en mag iedereen er vrijelijk mee aan de slag. Juist voor een gezonde biotechsector is bescherming van een uitvinding belangrijk. Alleen dan zullen bedrijven blijven investeren in research.
Hoe verder?
De toelichting van de EC heeft geen directe juridische gevolgen, en heeft ook geen invloed op het Europees Octrooiverdrag. Daarmee blijft alles vooralsnog bij het oude. ‘De richtlijn fungeerde overigens prima en was voor iedereen helder. Mogelijk dat actiegroeperingen in de uitleg van de EC aanleiding zien om een rechtszaak te beginnen om duidelijkheid te krijgen over de octrooieerbaarheid en handhaving van een verleend Europees octrooi. En dat dit vervolgens wordt voorgelegd aan het Hof van Justitie van de Europese Unie. Maar voordat we in die fase zijn aanbeland zitten we minstens in 2020.’
Wat is de Biotech-richtlijn?
De Biotech-richtlijn uit 1998 heeft als doel de regels voor octrooibescherming van biotechnologische uitvindingen gelijk te maken voor alle landen van de EU. De richtlijn stelt nadrukkelijk dat een uitvinding die betrekking heeft op planten en dieren octrooieerbaar is als de uitvoerbaarheid van die uitvinding zich niet beperkt tot een bepaald planten- of dierenras.
Lees meer informatie hierover op de website van het EPO.
Heeft u vragen over de Biotech-richtlijn? Neem dan contact op met Frits Michiels: f.michiels@vo.eu.
