Planten die via een klassiek veredelingsproces tot stand zijn gekomen kunnen niet langer worden geoctrooieerd in Europa. Dat heeft het Europese Octrooibureau (EOB) besloten in juli. Het wijzigingsbesluit heeft grote impact op de octrooiveredeling en de positie van de Nederlandse land- en tuinbouwbedrijven. Octrooigemachtigden van V.O. hebben de belangrijkste juridische gevolgen en nuanceringen van deze beslissing in kaart gebracht. Hieronder leest u een samenvatting.
1. Het wijzigingsbesluit staat in het Uitvoeringsreglement (Regel 28). Deze regel is strijdig met Artikel 53 van het European Patent Convention (EPC). In de nieuwe Regel staat dat patenten niet mogen worden verleend voor planten verkregen door een klassiek veredelingsproces. Volgens het Artikel worden alleen planten- en dierenrassen en wezenlijk biologische werkwijzen als zodanig van octrooiering uitgesloten. De nieuwe Regel 28 gaat daarmee een stap verder dan Artikel 53.
Wettelijk gaan de artikelen, bij een conflict tussen artikel en regel, boven de regels. Bovendien is het besluit ook in tegenspraak met twee recente uitspraken (Tomato-II en Broccoli-II) van de Grote Kamer van beroep van het EOB.
2. De nieuwe regels zijn ook van toepassing op aanvragen die nog in behandeling zijn en reeds verleende patenten die in behandeling zijn bij het EOB. Dit is in tegenspraak met de uitgangspunten van juridische zekerheid. Burgers en bedrijven moeten er immers van uit kunnen gaan dat veranderingen in wetgeving geen gevolgen hebben voor reeds genomen besluiten, zoals een octrooiverlening.
3. In een beslissing van de Grote Kamer van Beroep werd aangegeven dat de patenteerbaarheid van menselijke stamcellen alleen verboden is als blijkt dat op de datum van aanvraag dergelijke cellen uitsluitend verkregen konden worden door de vernietiging van embryo’s. Naar analogie van deze uitspraak is het misschien mogelijk dat een patent op een veredelde plant toch verkregen kan worden als blijkt dat op de datum van aanvraag het technisch mogelijk was om deze plant ook te produceren op niet puur biologische wijze.
4. We adviseren om alle patenten, toegekend of in behandeling, te analyseren en de vraag te beantwoorden: was het technisch mogelijk om de gepatenteerde plant via een niet-biologisch proces te verkrijgen? Voor vindingen waarvan dit niet duidelijk is, adviseren we om een alternatieve strategie te ontwikkelen waardoor u uw rechten kunt behouden. En we adviseren geen beslissing direct te accepteren en beroep aan te tekenen als uw octrooiaanvraag op deze grond wordt afgewezen. Er zullen de komende jaren veel beroepszaken volgen die, hopen we, voor meer duidelijkheid zullen zorgen.
