Planten die op klassieke wijze zijn veredeld, zijn wel degelijk octrooieerbaar. Tot die opmerkelijke uitspraak kwam de Kamer van Beroep van het Europese octrooibureau (EOB) afgelopen woensdag. Vorig jaar juli introduceerde het EOB – op uitdrukkelijk advies van de Europese lidstaten – richtlijnen waarmee door hoofdzakelijk biologisch proces verkregen planten werden uitgesloten van octrooieerbaarheid. Dat besluit leek definitief, maar dat blijkt nu dus toch anders te liggen.
De langlopende discussie over de octrooieerbaarheid van planten mondde vorig jaar uit in het wijzigen van regels 27 en 28 door de Raad van Bestuur. De wijziging volgde op een notitie van de Europese Commissie (EC) over de biotech-richtlijn. Volgens de EC moest de richtlijn zo worden geïnterpreteerd dat op planten die worden verkregen door een hoofdzakelijk biologisch proces geen octrooi kan worden aangevraagd.
Gewijzigde regels in tegenspraak met artikel 53
De Raad van Bestuur beschouwde de gewijzigde regels als verduidelijking van artikel 53(b) van het Europees Octrooiverdrag. Dat artikel sluit in hoofdzaak biologische processen uit van octrooieerbaarheid, maar voorziet niet expliciet in een uitsluiting van de producten die met zulke processen worden verkregen. De Kamer van Beroep heeft nu echter geoordeeld dat de gewijzigde regels in tegenspraak zijn met het originele artikel.
Het oordeel van de Kamer werd uitgesproken in de zaak van Syngenta Participations AG tegen het EOB. De Examining Division verwierp eerder een octrooiaanvraag door Syngenta voor een nieuw ras van paprikaplanten – een besluit dat was gebaseerd op de gewijzigde regels. Syngenta ging in beroep tegen de uitspraak, en met succes – tot grote verrassing van de meeste stakeholders.
Artikel zelf is doorslaggevend
Het besluit is vooral gebaseerd op artikel 164(2) van het Octrooiverdrag, dat bepaalt dat in dergelijke zaken – waarbij de regels in tegenspraak zijn met het artikel – het artikel zelf de doorslag geeft. Dat zou betekenen dat planten die worden gekweekt door middel van in hoofdzaak biologische processen octrooieerbaar zijn, en aanvragen daarvoor niet langer kunnen worden geweigerd door het EOB. Regels 27 en 28 lijken met deze uitspraak dan ook nietig te zijn verklaard.
De uitspraak van de Kamer betekent niet dat de discussie over de octrooieerbaarheid van planten over is. Zo kunnen de wetgevers bijvoorbeeld proberen om een wijziging aan te brengen in het artikel zelf. Zo’n verdragswijziging kan echter alleen tot stand worden gebracht wanneer de Europese Raad besluit hiervoor een Intergouvernementele Conferentie (IGC) te houden.
