Eén Europees octrooi dat eenzelfde beschermingsomvang heeft voor alle lidstaten van de Europese Unie. Sinds enkele maanden is de komst van het Unitair octrooi een feit. De verwachting is echter dat het niet vóór 2015 in werking zal treden. Ratificatie door de deelnemende landen moet nog plaatsvinden. Spanje, Italië en Polen hebben de regeling nog niet of onvolledig ondertekend.
Het verdrag voor het oprichten van een unitaire octrooirechtbank werd op 19 februari 2013 ondertekend door 25 van de 27 EEG-lidstaten. Dit gebeurde nadat de regeling voor het Unitair octrooi en de daarop toepasselijke vertalingsregeling door de Europese Commissie werden aangenomen. De procedureregels voor de rechtbank worden nog uitgewerkt.
Het Unitair octrooi, verleend door het Europees Octrooibureau, zal naast de huidige Europese en nationale octrooien bestaan. Het unitair effect kan tot één maand na verlening van het Europees octrooi gekozen worden.
Naast het stimuleren van innovatie en het verbeteren van de concurrentiepositie van Europese bedrijven beoogt het Unitair octrooi een grotere rechtszekerheid te verschaffen. Lagere kosten en een betere toegankelijkheid van het octrooisysteem moeten daartoe bijdragen.
Bij het bestaande Europees octrooi, bijvoorbeeld, zijn de kosten hoog voor het indienen van vertalingen bij verlening. Dat is bedrijven een doorn in het oog. Met de nieuwe regeling is men er echter niet in geslaagd om alle vertalingen direct overbodig te maken. In een minstens zes jaar durende overgangsperiode is bij verlening een vertaling naar één andere taal nog steeds vereist. Ook de hoge jaartaksen die voor het huidig Europees octrooi ieder jaar opnieuw verschuldigd zijn in ieder land van het octrooi, oogstten veel kritiek. Of het Unitair octrooi erin slaagt hieraan tegemoet te komen, is nog onduidelijk aangezien het bedrag voor de jaartakse nog niet vaststaat. Bovendien strekt het Unitair octrooi zich niet uit over alle lidstaten van het huidig Europees octrooi. Hierdoor kan bijkomende nationale octrooibescherming nodig zijn.
Overgangsperiode
Een verlengbare, ten minste zeven jaar durende overgangsregeling biedt de octrooihouder bij inbreuk op zijn octrooi, of betwisting van de geldigheid ervan, de mogelijkheid om een beroep te doen op de unitaire rechtbank. Of om in plaats daarvan, zoals in het verleden, te dagvaarden via de bestaande nationale rechtbanken. Dit kan vooral van belang zijn voor MKB’ers die hun octrooi slechts in één land wensen af te dwingen. Na de overgangsperiode wordt de unitaire rechtbank de enige beschikbare instantie. Kosten en kwaliteit van het functioneren zijn nog af te wachten. Nationale octrooien zijn dan nog de enige uitwijkmogelijkheid om de unitaire rechtbank te omzeilen.
Het ziet er dus naar uit dat de komst van het Unitair octrooi de situatie niet vereenvoudigt, maar de keuzemogelijkheden voor het verkrijgen of afdwingen van een octrooi in Europa vergroot. Elk met zijn eigen voor- en nadelen: nationale octrooien, het bestaande Europees octrooi of een Unitair octrooi.
Voor de actuele status van het unitair octrooi en het UPC wordt u verwezen naar het dossier.