Ondernemers die tijd, geld en energie investeren in hun werk willen daarover natuurlijk zeggenschap houden. Door uw merk te registreren kunt u de kwaliteit bewaken, concurrentie tegengaan en ongeoorloofde kopieën aanpakken. Maar wat komt er kijken bij een merk registreren? Welke soorten merkregistratie bestaan er? Hoe ziet het proces eruit en wat zijn de kosten van het registreren van uw merk? Op deze pagina leest u de ins en outs van het registreren van uw merk of model.
Inhoudsopgave
- Soorten intellectuele eigendomsrechten
- Wat is het doel van een merk registreren?
- Vormen van merkregistratie
- Vereisten voor merkregistratie
- Merk registreren of model beschermen?
- Vereisten voor modelbescherming
- Hoe wordt uw merk geclassificeerd?
- Bezwaar bij de registratie
- Proces en kosten van merk registreren
- Duur en geldigheid van merkregistratie
- Client case: hoe Hello Kitty namaakproducten tegengaat
- Veelgestelde vragen
Soorten intellectuele eigendomsrechten
Er bestaan verschillende soorten intellectuele eigendomsrechten (IE). Het octrooirecht, ook wel patentrecht genoemd, beschermt een uitvinding op een technisch proces of product voor maximaal 20 jaar. Het is een verbodsrecht; anderen mogen (zonder uw toestemming) uw uitvinding niet maken, gebruiken, verkopen, verhuren of leveren.
Het merkenrecht beschermt merken die geregistreerd zijn in het merkenregister. Hier kunt u diverse uitvoeringen vastleggen, zoals het woordmerk, beeldmerk, vormmerk, maar ook geluiden en zelfs geuren kunnen een merk vormen.
Via het modellenrecht wordt het uiterlijk (zoals patronen en 3D-vormen) van nieuwe en unieke ontwerpen en producten beschermd. Binnen de Europese Unie is registratie mogelijk tot twaalf maanden na de eerste onthulling van een model.
Wat is het doel van een merk registreren?
In de Benelux, en ook in de meeste landen van Europa, is een merk pas beschermd als het geregistreerd is. Door een registratie krijgt u het monopolie op bijvoorbeeld uw naam of logo. Daarmee gaat u onder andere concurrentie tegen en kunt u ongeoorloofde kopieën aanpakken. Mocht iemand anders dezelfde naam of vorm gebruiken, of één die hier heel erg op lijkt, dan kunt u daar op basis van uw merk of modelrecht tegen optreden. Dit recht kunt u ook verkopen of licentiëren, waarmee u direct waarde creëert. Tot slot is het vaak ook een teken van professionaliteit om gebruik te maken van het ‘r’ (registered) of het ‘rd’ (registered design) symbool.
Vormen van merkregistratie
Een merk vormt de link tussen een innovatie en de commercie ervan, met een merk onderscheidt u uw product van producten van andere marktpartijen. Er bestaan verschillende soorten merken: een woordmerk, beeldmerk en vormmerk, maar ook een geur, kleur of een geluid kan een merk zijn. Al deze merken kunt u registreren. Neem ook eens zelf een kijkje in het merkenregister van de Benelux en/of het Europees merkenregister.
Vereisten voor merkregistratie
Om uw merk te registreren moet het merk wel echt onderscheidend zijn. Een beschrijvende naam kunt u bijvoorbeeld niet claimen. De producten of diensten waarvoor u het merk aanvraagt, zijn van belang voor het beoordelen van het onderscheidend vermogen. Zo is Apple bijvoorbeeld wél onderscheidend binnen de klasse voor software (klasse 9), maar niet binnen de klasse voor gedroogd en vers fruit (klasse 29 en 31). Deze toetsing doen de officiële instanties, zoals het Benelux merkenbureau, die de merken registreren. Als de instantie het merk voldoende onderscheidend vindt en er aan alle andere vormvereisten is voldaan, publiceren ze het merk voor oppositie.
Merk registreren of model beschermen?
Het modellenrecht beschermt de uiterlijke vormgeving van een voortbrengsel (industriële of ambachtelijke wijze vervaardigd voorwerp). Hier vallen lijnen, kleuren, vormen en omtrek onder. Puur functionele en technische elementen kunt u niet beschermen met het modellenrecht. Ook onderdelen die bij normaal gebruik niet zichtbaar zijn en bepaalde vervangingsonderdelen zijn uitgesloten van modelbescherming. Hieronder vindt u een overzicht van de modelvormen die u kunt beschermen:
bron: website EU IPO
Vereisten voor modelbescherming
Een model moet nieuw zijn en een eigen karakter hebben om voor bescherming in aanmerking te komen. Iets is nieuw als er geen oudere modellen openbaar zijn die identiek of slechts op onbelangrijke details afwijken. Wat het eigen karakter betreft moet het model een algemene indruk opwekken, die geen déja vu gevoel oproept. Hier speelt ook de mate van vrijheid van het ontwerp mee. Bij een auto bijvoorbeeld beïnvloeden de technische kenmerken en wettelijke voorschriften de vrijheid van het ontwerp.
Hoe wordt uw merk geclassificeerd?
Een merk kunt u aanvragen voor bepaalde producten of diensten. Bij de registratie van een merk moet u kiezen uit 45 klassen (classificaties). De klassen zijn onderverdeeld in twee categorieën: waren en diensten. Onder “waren” vallen bijvoorbeeld chemische producten en machines. Diensten bestaan uit bijvoorbeeld verzekeringen of de behandeling van materialen. De keuze voor de producten of diensten waar u het merk voor aanvraagt is bepalend voor het verdere verloop van het registratieproces.
Het is raadzaam om de classificatie samen met de merkengemachtigde te bepalen. Want nadat uw merk is ingediend, kunt u de klasse niet meer aanpassen. Een handige tool voor het bepalen van de juiste klasse kunt u vinden op de site van het EU IPO.
Bezwaar bij de registratie
Een merkeigenaar of -houder kan oppositie (bezwaar) indienen tegen de registratie van een merkaanvraag voor een product of dienst dat lijkt op of complementair is aan het product of dienst waarvoor hij zijn merk heeft geregistreerd. Om die reden kan het merk AJAX geclaimd worden door een voetbalclub, fabrikant van schoonmaakmiddelen en fabrikant van brandblussers; deze producten en diensten zijn namelijk niet soortgelijk en zitten elkaar niet in de weg.
Proces en kosten van merk registreren
Het registratieproces en de kosten voor het registreren van een merk zijn sterk afhankelijk van de landen waarin u het merk wilt registreren. Gemiddeld duurt een registratieproces voor een EU-merk 4 tot 6 maanden en betaalt u voor een merkregistratie in één klasse voor de Benelux zo’n € 620 en op EU-niveau € 1.650. Vergeet niet dat als u wilt optreden tegen inbreuk op uw merk, hier ook kosten aan verbonden zijn. Daar tegenover staat dat een merk dat goed is vastgelegd ook geld kan opleveren.
Duur en geldigheid van merkregistratie
Een merkregistratie is in beginsel 10 jaar geldig en kan eindeloos vernieuwd worden. Om te voorkomen dat een merk het risico loopt om ‘doorgehaald’ te worden, moet u het merk binnen 5 jaar na registratie gebruiken. In sommige landen geldt een kortere termijn en moet u ook echt het bewijs van gebruik indienen bij het merkenbureau. Dit kunnen facturen met het merk zijn of marketingmateriaal zoals brochures. De gebruiksplicht geldt voor ieder product en/of dienst en voor het gebied waarin het merk geregistreerd is.
Client case: hoe Hello Kitty namaakproducten tegengaat
Sanrio, het Japanse bedrijf achter Hello Kitty, verleent bedrijven over de hele wereld licenties om gebruik te maken van de naam en afbeelding van het meisje met de roze strik om het oor. Tegelijkertijd wordt de markt overspoeld door namaakproducten, vertelt Noëlle Wolfs van V.O., dat voor de merken in de Benelux de vertegenwoordiger is van Sanrio. “Om het merk licentiewaardig te houden is het noodzakelijk om op te treden tegen namaakartikelen."
