Een medewerker van uw bedrijf doet een veelbelovende uitvinding. Goed nieuws, maar van wie zijn de rechten op die vinding.
Een simpel antwoord is er niet, het hangt af van hoe u het hebt geregeld en van wat de aard van de functie van die medewerker is. V.O.- advocaat Annelies de Bosch Kemper: ‘In Nederland ligt de basis in de afspraken uit de arbeidsovereenkomst.
Het is misschien een verrassende constatering, maar veel bedrijven hebben geen goede afspraken met hun werknemers als het gaat om IE-rechten. Er is natuurlijk wel een getekende arbeidsovereenkomst, maar daarin staat soms weinig concreets over hoe er wordt omgegaan met IE-rechten. De Bosch Kemper: ‘Ik zie in de praktijk dat hier regelmatig discussie over ontstaat. Mijn richtlijn is eigenlijk heel simpel: wees duidelijk over en weer. Zorg dat er geen woord Spaans in de arbeidsovereenkomst staat en dat alles concreet wordt benoemd. Ook daar waar het gaat om IE-rechten. Zorg ervoor dat je arbeidsovereenkomst deel uitmaakt van je IE-strategie.’
Arbeidsrecht en IE
Wat is er in Nederland bij wet geregeld? De wet geeft bijna altijd als hoofdregel dat een persoon (uitvinder, kweker, et cetera) de eigenaar is van het intellectueel-eigendomsrecht en dat recht dus zelf mag aanvragen. Maar de situatie kan veranderen als die persoon in loondienst is. Als uit ‘de aard van de dienstbetrekking’ volgt dat het doen van uitvindingen tot de taak van een werknemer behoort, dan komen de rechten op die uitvinding toe aan de werkgever. Ook voor mensen in opleiding en onderzoekers gelden soortgelijke uitzonderingen. Veel Nederlandse cliënten van V.O. zullen onder zo’n uitzondering vallen; hun werknemers zijn aangenomen om uitvindingen te doen en dus komt de aanspraak op octrooi toe aan die cliënten als werkgever. Voor de duidelijkheid: mocht de receptioniste van een techbedrijf iets uitvinden, dan zal naar alle waarschijnlijkheid niet uit ‘de aard van haar dienstbetrekking’ volgen dat haar werkgever rechthebbende is op de uitvinding. Overigens kan bij arbeidsovereenkomst van deze wettelijke bepaling worden afgeweken.
Voor receptionisten, maar ook medewerkers die als taak hebben om uitvindingen te doen, is het nuttig een aanvullende IE-bepaling op te nemen in de arbeidsovereenkomst. De Bosch Kemper: ‘Een werkgever kan nooit alle aanspraken van een werknemer helemaal ‘wegcontracteren’ in een arbeidsovereenkomst. Een uitvinder heeft altijd recht op naamsvermelding en er moet altijd een redelijke vergoeding aan die uitvinder worden betaald. Dat is dwingend recht.’
Redelijke vergoeding
Hoe hoog is een dergelijke vergoeding? De Bosch Kemper: ‘Het Nederlands recht kent geen vaste rekensom als het gaat om het berekenen van de redelijke vergoeding. Dat zorgt voor onzekerheid. De vergoeding kan bijvoorbeeld al verdisconteerd zijn in het salaris en dus geldt ook hiervoor weer: de kern ligt in de arbeidsovereenkomst. Uiteindelijk kan een rechter, in geval van onenigheid, achteraf beoordelen of een redelijke vergoeding werd verstrekt.’
Heeft u vragen over intellectuele eigendom en arbeidsovereenkomsten of wilt u uw (standaard) arbeidsovereenkomst laten controleren, dan kunt u contact opnemen met Annelies de Bosch Kemper.
Hoe is dit alles geregeld in België en Duitsland?
Hiervoor verwijzen wij u graag door naar onze Belgische en Duitse nieuwspagina’s. U kunt ook contact opnemen met Annemie Jaeken (België), of Bettina Hermann (Duitsland).
